باید ساعت‌ را غروب‌ کوک‌ نمود

باری‌ یکی‌ از موادّ پیشنهاد شدۀ دیگر این‌ بود که‌ : ساعت‌ ایران‌ طبق‌ موازین‌ اسلامی‌ تنظیم‌ گردد ، تا مردم‌ بتوانند از عمر خود استفادۀ سرشار بنمایند. چون‌ این‌ ساعت‌ فعلی‌ ایران‌ ظهر کوک‌ است‌ ، و مردم‌ بر اساس‌ مبدء نیمۀ شب‌ و ظهر اُمور خود را تنظیم‌ می‌دهند ، بنابراین‌ نه‌ مقدار شب‌ آنها معلوم‌ است‌ نه‌ مقدار روز .

شب‌ که‌ تاریک‌ است‌ برای‌ استراحت‌ و سکونت‌ است‌ ؛ و روز که‌ روشن‌ است‌ برای‌ بیداری‌ و فعّالیّت‌ و حرکت‌ . أطبّاء می‌گویند : بیداری‌ و فعّالیّت‌ در شب‌ مضرّ است‌ ، و خواب‌ و آرامش‌ در روز نیز برای‌ آدمی‌ ضرر دارد . بنابر این‌ شرع‌ أقدس‌ اسلام‌ که‌ احکامش‌ بر اساس‌ فطرت‌ است‌ احکامش‌ را روی‌ ساعات‌ شب‌ برای‌ استراحت‌ و عبادت‌ در تاریکی‌ ، و روی‌ ساعت‌ روز برای‌ دنبال‌ کار رفتن‌ و در تکاپوی‌ معاش‌ بودن‌ در روشنی‌ قرار داده‌ است‌ .

اوّل‌ شبانه‌ روز از ابتدای‌ شب‌ شروع‌ می‌شود ؛ و ساعات‌ شب‌ یکی‌ پس‌ از دیگری‌ را طی‌ می‌کند ؛ و در هر ساعت‌ وظیفه‌ای‌ مقرّر فرموده‌ است‌ .

بنابراین‌ اوّلاً همیشه‌ شب‌ مقدّم‌ بر روز است‌ . شب‌ جمعه‌ یعنی‌ شب‌ قبل‌ از روز جمعه‌ ، نه‌ شب‌ بعد از آن‌ چون‌ دخول‌ ماه‌ با رؤیت‌ هلال‌ است‌ و رؤیت‌ حتماً در اوّل‌ شب‌ پس‌ از اختفاء شمس‌ باید صورت‌ گیرد.
و ثانیاً باید ساعت‌ را غروب‌ کوک‌ نمود ؛ یعنی‌ در وقت‌ غروب‌ آفتاب‌ آنرا سر ساعت‌ 12 قرار داد ، و عقربه‌های‌ آنرا رویهم‌ نهاد . بنابراین‌ هر ساعتی‌ که‌ بگذرد ، می‌دانیم‌ چقدر از شب‌ ما سپری‌ شده‌ است‌ . ساعت‌ 2 یعنی‌ دو ساعت‌ از شب‌ گذشته‌ ، و ساعت‌ پنج‌ یعنی‌ پنج‌ ساعت‌ از شب‌ گذشته‌ ، و طلوع‌ فجر که‌ متغیّر است‌ ؛ و در این‌ زمان‌ مثلاً 9 ساعت‌ از شب‌ گذشته‌ است‌ ؛ یعنی‌ نه‌ ساعت‌ از شب‌ گذشته‌ است‌ .
فائدۀ این‌ تنظیم‌ ساعات‌ آن‌ است‌ که‌ : انسان‌ از وقت‌ خود استفاده‌ می‌کند ، و ساعات‌ کار را طبق‌ حال‌ خود در آرامش‌ و خوبی‌ سپری‌ می‌نماید و انسان‌ می‌داند چقدر از روز باقی‌ مانده‌ است‌ ؛ و وظیفه‌ای‌ را که‌ امروز بعهده‌ دارد چگونه‌ ترتیب‌ دهد ، تا غروب‌ آفتاب‌ پایان‌ یابد . زیرا که‌ در صبح‌ اگر چشم‌ به‌ ساعت‌ بیندازد و ببیند مثلاً ساعت ‌ 11 است‌ یعنی ‌13 ساعت‌ به‌ غروب‌ مانده‌ است‌ ؛ و یا اگر در عصر ببیند ساعت ‌11 است‌ ؛ یعنی‌ یک‌ ساعت‌ به‌ غروب‌ مانده‌ است.

وسیله توجیه گناه!

گاهى بعضى از حالات روحى، روانى وسیله‏ ى توجیه گناه قرار می‏گیرد. مانند:

1- یاس و ناامیدى، میگوید: ما دیگر در گناه غرق شده‏ ایم، آب که از سر گذشت چه یک وجب چه صد وجب. دیگر امید نجات نیست. یا مانند اینکه کسى که سن و سالى از او گذشته و هنوز قرائت نماز را نمی‏داند، به او میگویى بیا و قرائت نماز را یاد بگیر، می‏گوید: از ما دیگر گذشته من بی‏سواد هستم، نمی‏توانم یاد بگیرم.

2- عادت به گناه، مثلًا به سیگار و تریاک عادت کرده، می‏گوید: من دیگر نمیتوانم ترک آن کنم. اگر روزى هزار تومان به او بدهى تا سیگار را ترک بکند، ترک میکند، تا صد روز هم اگر روزى هزار تومان به او بدهى سیگار نمیکشد و این دلیل بر آنست که اگر اراده کند، می‏تواند ترک کند.

در عین حال خود را مسلوب الاراده فرض میکند و گناه خود را به توجیهِ عادت کرده ‏ام، ادامه میدهد.

3- خجالت بیجا، می‏گویى نهى از منکر واجب است و ترک آن حرام و گناه میباشد، چرا فلانى را نهى از منکر نمیکنى؟ میگوید: خجالت کشیدم، نخواستم رنجیده خاطر شود.

4- عقده اى شدن، میگویى بچه‏ ات را تربیت کن، نگذار ولگرد شود، میگوید: اگر او را کنترل کنم می‏ترسم عقده ‏اى شود. و با این توجیه از مسئولیت تربیت بچه شانه خالى میکند.

5- مزاح و شوخى، مسخره می‏کند که از گناهان زشت است، ولى میگوید: شوخى کردم و با این توجیهِ شوخى کردم، گناه خود را می‏شوید.

تقدّم مسلمین در علم طبّ و داروسازی

و امّا علم طبّ و دوا سازی: در عظمت تدریس و تعلیمش و شهرتش همین بس که تا همین اواخر طبّ منحصر به فرد از روی خمسۀ یونانی و از روی طبّ ابو زکریّای رازی بوده است. حکماء و اطبّای برجسته و بصیر و خبیر و حاذقی را که در هر شهر و کوی و برزن داشتیم، که از روی کتب ادویه همچون قَرابادین کبیر و سائر کتبی که در این زمینه بود، برحسب تشخیص مرض از دواهای یونانی یعنی عقاقیر و ادویۀ گیاهی و پاک کردن مزاج بوسیلۀ مُنضِج (دوائی که خلط و مادّه را بپزد و مهیّای دفع کند) و سپس مُسهِل، با نظم مشخّص و ترتیب معیّنی مشغول به مداوا و معالجۀ امراض می‌شدند، هنوز فراموش ننموده‌ایم.

کتاب «قانون» بوعلیّ یکی از کتب معروفی بود که باید خوانده میشد. و علاوه هر استادی بر روش معالجۀ خاصّی که داشت شاگردان خود را تربیت میکرد، و کتاب دیگری را که طبق آن منهج بود تدریس مینمود. و علاوه شاگردان را از اوّل کار در محکمه (مطبّ) خود میآورد، و انواع و اقسام مرضها را عملاً به آنها نشان میداد، و طریق معالجه و مقدار دوا را نیز نشان میداد. کتاب «قانون» را تا همین أخیراً در اروپا برای شاگردان پزشکی، درس میدادند.

آزادى معنوى یعنى چه؟!

آزادى معنوى یعنى چه؟ انسان یک موجود مرکب و داراى قوا و غرایز گوناگونى است. در وجود انسان هزاران قوه نیرومند هست. انسان شهوت دارد، غضب دارد، حرص و طمع دارد، جاه طلبى و افزون طلبى دارد. در مقابل، عقل دارد، فطرت دارد، وجدان اخلاقى دارد. انسان از نظر معنا، باطن و روح خودش‏ ممکن است یک آدم آزاد باشد و ممکن است یک آدم برده و بنده باشد؛ یعنى ممکن است انسان بنده حرص خودش باشد، اسیر شهوت خودش باشد، اسیر خشم خودش باشد، اسیر افزون طلبى خودش باشد و ممکن است از همه اینها آزاد باشد.

ممکن است انسانى باشد که همان‏طور که از نظر اجتماعى آزادمرد است، زیر بار ذلت نمیرود، زیر بار بردگى نمی‏رود و آزادى خودش را در اجتماع حفظ می‏کند، از نظر اخلاق و معنویت هم آزادى خود را حفظ کرده باشد، یعنى وجدان و عقل خودش را آزاد نگه داشته باشد. این آزادى همان است که در زبان دین «تزکیه نفس» و «تقوا» گفته مى‏شود.

آیا ممکن است بشر آزادى اجتماعى داشته باشد ولى آزادى معنوى نداشته باشد؟

یعنى بشر اسیر شهوت و خشم و حرص و آز خودش باشد ولى درعین حال آزادى دیگران را محترم بشمارد؟.

انتخاب خویش ، قبل از انتخاب همسر

مشکل اصلی خیلی از دختر خانم ها و آقا پسرها آن است که قبل از انتخاب همسر ، خودشان را انتخاب نکرده اند . انتخاب خویش ؛ یعنی انتخاب مسیر زندگی ؛ یعنی انتخاب آنچه ، بهانه نفس کشیدن ما است . چه پسر و چه دختر ، باید کسی را برای زندگی انتخاب کنند که در زندگی ، بدنبال همان چیزی بگردد که خودش به دنبال آن می گردد ؛ در زندگی چیزهایی برایش مهم باشد که برای خودش اهمیت دارد .
برای مشاوره ازدواج می آید و می گوید : کسی به خواستگاری من آمده ؛ شغلش فلان و خانواده اش چنین و تیپ و ترکیبش آن چنان و عقایدش این و آن . منتظر است که من هم نظر خودم را بگویم . من هم می گویم : خودت چگونه هستی و به دنبال چه می گردی ؟ اگر معنویت ، جزء زندگی او هست ، تو هم این گونه ای ؟ اگر کار فرهنگی از دغدغه های اصلی زندگی اوست ، تو هم این چنینی ؟ اگر پول ، حرف اول و آخر را در زندگی او می زند ، در زندگی تو چه چیزی حرف اول و آخر را می زند ؟ اگر جلب نظر مردم در زندگی ، رکن زندگی او است ، رکن زندگی تو هم هست ؟ و ... .